Fobi nedir?

Fobi psikolojide bir tür kaygı bozukluğu olarak ele alınır. Fobi kişinin bir nesne veya olayla ilgili yaşadığı belirgin, aşırı korku ya da kaygıya verilen isimdir. Fobinin kaynağı olan nesne veya olay çoğu zaman korku doğurmaktadır. Buna kaçınmalar eşlik eder ve bu korkular 6 aydan fazlasıyla uzun zamanlar sürmektedir. Fobiler şu başlıklara ayrılabilir:

• Özgül fobiler (Nesneleri belirli olan fobiler; hayvan (örneğin örümcek), doğal çevre (yükseklik, fırtına), kan-iğne-yaralanma, durumsal ve olaysal (uçak, asansör, kapalı yer) ve diğer (özel giysiye sahip kişiler)
• Sosyal fobi (Başkalarının gözleyip ve değerlendirebileceği olaylarla ilgili korku)
• Agorafobi (Kaçıp gidemeyeceğinizi düşündüğünüz açık veya kalabalık ortamlarda hissedilen korku)
• Fobiler kalıtsal olarak zamanla geçebiliyor

Bazı fobiler hemen herkeste görülmekte ve evrensel olarak ele alınmaktadır. Bazı diğer değişik fobiler ise kişiye özgü olmaktadır. Buna ek olarak kültüre özgü olan fobiler de bulunmaktadır. Fobiler birbirinden farklı şekilde ortaya çıkabilmektedir. Çocuklu yaşlarda bir nesne yada durumla ilgili doğrudan, yani deneyim sonucu olarak görülebilmektedir. Ya da dolaylı olarak; sıklıkla fobiye sahip bir yakın kişilerden öğrenme yoluyla gelişebilmektedir. Kan ve enjeksiyon ile ilgili olan fobiler ise kalıtsal bir biçimde aktarılmaktadır. Yetişkin kişilerde ise yaşanılan yaşamdaki olaylar sonucu, çoğunlukla karmaşık fobiler gelişebiliyor.

Fobilerin tedavisi nasıl yapılabilir?

Herkes bazı nesnelerden ya da olaylardan bir dereceye kadar korku duyar ve korku gereklidir fakat ilerisi görülüp fobiye dönüştüğünde korku çok şiddetli, aşırı, işlev bozucu bir hal alabilmektedir. Bu safhada ise müdahale gerekiyor. Psikoterapi fobiler için en etkili olan bir çözümdür. Kişinin yaşadığı korkuyu netleştirip ve onunla yüzleşmesinde farklı yöntemler uygulanabiliyor. Buradaki amaç fobi noktasına kadar ilerleyen nesnenin veya durumun korku şiddetinin azaltılması halidir. Bazı fobiler nesneyle bağlantılı olabilmektedir. Kişinin bu fobiye verdiği anlam ve kendini koruma gerekliliği, yaşadığı çatışmalar terapi odasında ele alınmaktadır. Fobi tedavisi, yaşadığı fobiye, kişiye ve bunun bilinen başlamasına göre değişim göstermektedir. Kişinin duyduğu bu korkusuyla güvenli bir alanda tolere edeceği ölçüde karşılaşması sağlanır ve korkunun yok edilmesi veya azalması amaçlanır.